Is Jullie Relatie Nog Te Redden Na Geweld?

In eerdere artikelen kon je lezen over rampscenario’s, wanneer komt je ex niet terug, en wanneer moet je je ex niet terugnemen. Geweld topt telkens de lijst.

Je houdt zielsveel van je partner, maar toch gebeurde het. Je verloor controle. De ruzie werd fysiek. Je begrijpt dat je gedrag verkeerd is en wil graag leren hoe je dit kan veranderen. Hieronder leer je je agressie beter begrijpen, krijg je tips om woede beter te beheersen. En hoe jullie als koppel beter om kunnen met conflict.

Agressie begrijpen

Duwen en trekken, slaan en schoppen, borden stuk gooien, krabben en bijten. Het zijn allemaal verschillende vormen van hetzelfde lelijk beestje. Fysiek geweld.

Je weet dat het verkeerd is om een meningsverschil op een fysieke manier vorm te geven, maar toch deed je het. Misschien schrik je van jezelf omdat dit de eerste keer is. Mogelijks gebeurde dit reeds voordien en betrap je jezelf erop dat je ondanks je welgemeende, goede voornemens je je toch weer liet gaan.

Of het de eerste keer, of al meerdere keren gebeurde, geweld vernielt het vertrouwen en respect dat nodig is in een gezonde relatie. Bij een eerste keer, is je partner ernstig geschrokken en weet helemaal niet hoe om te gaan met dit deel van jouw persoonlijkheid. Misschien was die zelfs compleet onbewust dat jij zo kon zijn. Het beeld dat ze van jou hebben klopt plots niet meer.

Bij een herhaling doorliepen jullie al de cyclus van ongeloof, ontkenning van de ernst, beloftes tot verandering en geloof erin, tot een nieuw incident zich voordoet en de cyclus zich herhaalt.

Waar agressie vandaan komt

Wie moeite heeft met woedebeheersing snapt vaak niet waar dit gedrag vandaan komt. Onderzoek leert ons dat woedebeheersing te maken heeft met:

Emotiehantering.

Je bent iemand die niet erg communicatief is en liever niet te veel tijd morst aan iets vaag zoals gevoelens. Als jou iets tegen gaat, blijf je graag bezig, en ga je ofwel actief het probleem proberen op te lossen of ga je afleiding zoeken door dingen te doen. Stilzitten en je laten overspoelen door emoties en gedachten is niet jouw ding. Dit zorgt er wel voor dat in sommige situaties de onderhuidse spanning aardig kan opbouwen. Denk maar aan een vulkaan…

Extreme stress.

Een woede-uitbarsting zonder goede reden (of buiten proportie) komt vaker voor bij wie onder hoge druk staat. Het is een alarmsignaal dat er iets ernstig fout zit wat betreft de energiehuishouding. Wie daarnaast te veel drinkt om met de stress om te gaan, kan wel eens in een explosieve situatie terecht komen.

Impulscontrole.

Wordt het bij jou soms rood voor je ogen? En pas als je weer klaar ziet merk je dat je een ware ravage aangericht hebt? Mogelijk heb je last van impuls controle stoornissen. Mensen die ernstig trauma aan het hoofd opliepen of als kind hyperactief waren, hebben daar vaker last van. Het betekent dat het deeltje van de hersenen die onze reacties afremt (omdat die gevaarlijk of sociaal onwenselijk zijn, bijvoorbeeld) en je tot voorzichtigheid maant, niet zo goed werkt. Onderzoek stelde fysieke letsels aan de hersenen vast bij een groot deel van de mensen met impuls controle stoornis. Dit betekent dat het een beperking is waar je moet mee rekening houden en mee leren leven. In plaats van iets dat je zomaar kan oplossen.

Voorbeelden in je jeugd.

Je opvoedingssituatie kan op twee manieren een rol spelen. Het ervaren of aanschouwen van huiselijk geweld tijdens de kinderjaren kan je een psychisch trauma bezorgen waar jij ongewenst, in een poging van jouw systeem om het trauma te verwerken, jezelf opnieuw in de rol van slachtoffer of dader zet. Een tweede mogelijkheid bestaat erin dat wie geweld zag tijdens de opvoeding dat onbewust opslaat als ‘normaal’ en ‘wat gebeurt in een relatie’. Immers, als kind neem je gewoon dingen op zonder je er al te veel vragen over te stellen.

6 Tips om beter jouw woede te beheersen

Het positieve nieuws is dat woede-beheersing een vaardigheid is die je kan bijschaven door veel te oefenen. Je moet eerst ernstig aan jezelf werken vooraleer je kan overwegen om je ex terug te winnen en beloftes te maken die je kan houden. We geven je enkele tips:

Tip#1. Hou je kwaadheidsniveau in de gaten.

Probeer zoveel mogelijk om te gaan met frustraties en emoties wanneer ze zich aandienen. Zoek geregeld ontlading. Neem af en toe een koude douche. Laat het niet opbouwen tot je op ontploffen staat.

Tip #2. Zoek naar de oorzaak van onvrede in jezelf

Onvrede in jezelf heeft vaak te maken met onbegrip, onvermogen, schaamte, emotiehantering, en communicatievaardigheden. Agressie is vooral een teken van ONMACHT. Identificeer het probleem en pak het aan.

Een ander de schuld geven helpt jou niks vooruit. Kijk naar wat jij zelf, hier en nu, kan veranderen om de situatie beter te maken voor jezelf. Neem zelf je leven en handen. Verwerf handels vermogen (agency).

Tip #3. Woedehantering

Verwijder jezelf uit de situatie en hanteer één of meer van onderstaande strategieën om te kalmeren. Pas daarna wordt dialoog mogelijk.

Koel af via Time-out.

Tel tot 10, verwijder jezelf uit de situatie. Maar geef de boodschap dat je dadelijk terugkomt.

Ontspan bewust.

Haal 3x diep adem en blaas langzaam uit. Probeer progressieve relaxatie (waar voel ik de kwaadheid in mijn lichaam, laat je aandacht daar heen gaan, en laat het los, totdat je volledig ontspant)

Zoek veilige fysieke ontlading.

Reageer het teveel aan negatieve energie af, op een veilige manier. Mep op een boksbal. Schreeuw in je kussen of de natuur (bos, bergtop, zee, waterval). Doe aan sport: basketbal, voetbal, tai chi, karate. Ga snelwandelen, joggen, haal een frisse neus. Schrob je huis schoon vol enthousiasme.

Neem mentaal afstand.

Probeer te relativeren. Overdrijf niet, laat je niet meedrijven op zwarte, kwade, paranoïde gedachten. Doe een realiteitstoets (is mijn reactie evenredig aan wat het uitlokte of zit het vooral in mijn hoofd?). Verzet je gedachten door andere dingen te gaan doen. Leid jezelf af. Want wat je aandacht geeft groeit. En je wil echt niet dat jouw monstertje op dit moment gevoed wordt.

Verleg je aandacht.

Focus op niks, een punt op de muur totdat je jezelf voelt afkoelen. Of focus op het tegengestelde gevoel.

Overweeg de gevolgen van agressie.

Weet je nog, die laatste keer toen je zelfcontrole verloor en het fysiek werd? Hoe ernstig je jouw partner en het vertrouwen kwetste, hoeveel je moest repareren en hoe lang dat duurde? Laat je gedachten niet afdwalen naar wraak. Hou ze gericht op alle mogelijke nadelen van agressie en laat dat als rem dienen.

Gebruik humor.

Van zodra je kan lachen om je eigen gekte, of de hopeloosheid van je situatie, ben je op de goede weg. Woede en humor vallen immers niet te combineren. Humor is een perfecte bliksemafleider.

Kanaliseer.

Ga ventileren bij iemand die je vertrouwt en die je begrijpt. Schrijf de negativiteit van je af. Ga creatief aan de slag. Of timmer een kunstwerkje in elkaar.

Tip # 4. Verbeter communicatie

Eens afgekoeld, neem je het gesprek weer op. Je zet je gevoel in woorden tegenover je partner die je vertrouwt: “Ik voel me …”. Je geeft hen de ruimte om op hun manier naar je te luisteren, je verdere uitleg te vragen. Jij op jouw beurt kan ook vragen wat ze net bedoelden met een bepaalde opmerking. Je luistert kalm naar het antwoord en bedankt hen voor de openheid. Jullie hebben een volwassen gesprek.

Tip # 5. Bied je excuses aan

Als je reeds schade berokkende, of dingen verkeerd formuleerde, dan zet je dat recht. Je verontschuldigt je. Je praat het uit. Spreek af hoe je het goed kan maken en los je schuld in op de overeengekomen manier. Doe iets onverwacht om het goed te maken bvb. geef een welgemeende lange knuffel Als je er zelf niet uit geraakt, schakel de hulp van derden/ bemiddeling in.

Tip # 6. Geef je grenzen aan

Door wat er net gebeurde, leerde je jezelf beter kennen en waar jouw grenzen zitten. Bijvoorbeeld als je partner flirt met jouw beste vriend(in) of neerhalende opmerkingen maakt tegen de schooljuf op een werk etentje. Leg zo goed mogelijk uit wat je daarin dwars zit als je partner het niet snapt. Maar vooral, maak duidelijk dat jij het uiterst belangrijk vindt dat dit niet nogmaals gebeurt.

Woedebeheersing is een kwestie van oefenen en jezelf herprogrammeren. Het vraagt tijd en energie. Oordeel dus niet te hard over jezelf. Elke vooruitgang telt. En probeer zoveel mogelijk geduld op te brengen. Net zoals je een pupje traint of een kleintje leert lopen.

Gedragsregels voor ruzie

Jouw partner hoeft helemaal niet hulpeloos te zitten afwachten. Ze kunnen heus wel helpen om de communicatie tussen jullie te verbeteren en op een betere manier met conflicten om te gaan:

Kies het juiste moment om moeilijk dingen te bespreken

Het verkeerde moment is als jullie beiden moe of gestresseerd zijn, er al een lange dag vol tegenslag op zitten hebben. Als één van beiden slecht geslapen heeft of ziek is, stel je de discussie ook beter uit.

Verminder de aanstekers

Koppels die vastzitten in een negatieve spiraal weten maar al te goed wat ze wel of niet moeten doen om hun partner gek te maken. Let op je eigen non-verbale signalen, zoals boos kijken, je groot maken maar ook stemhoogte en –sterkte. Vraag aan je partner om hetzelfde te doen, en om de negatieve energie te laten zakken als jij dat aangeeft (vb. Kan je dat even op een andere toon zeggen, lieverd?).

Vermijd escalatie

Vermijd dat je het vuur verder aanwakkert! Net zoals je een piepklein vlammetje een huis gevuld met gas kan doen ontploffen, kan het binnenlaten van een beetje verse lucht de explosie vermijden. Haal dus niet opzettelijk oude koeien uit de gracht of andere dingen die kwetsen. ‘Take one for the team’ en slik je trots en zelfverdedigingsmechanismen even in met als doel een grote explosie te vermijden. De ontmijningsdienst? Dat ben je zelf!

Bliksemafleiders

Het vraagt oefening om op een andere manier te leren reageren op de aanstekers van je partner. Maar het is mogelijk. Als hij/ zij een grove opmerking maakt, kan je de impact hiervan verminderen door luchtig te reageren (vb. oepsie, die kwam er een beetje verkeerd uit). Immers, die grove opmerking was heus niet persoonlijk bedoeld, anders zouden jullie toch niet samen zijn? Of neem een tel pauze en reageer op wat je denkt dat er aan de hand is (vb. lastige dag op het werk, schat? Kom geef me gauw een knuffel)

Los conflicten op met woorden

Probeer er met woorden uit te geraken. Als jouw partner een scherpe tong heeft, maar voor jou duurt het allemaal wat langer of komen daden eerst. Dan zal dat iets zijn waar jullie samen aan moeten werken. Jouw partner moet leren de tong in bedwang te houden en tijd te nemen naar jou te luisteren. Jij moet je communicatie technieken bijschaven.

Bewaar kalmte

Hou je stem kalm. Voel je de spanning rijzen, doe dan volgend trucje: Blaas lang uit. Richt je aandacht op je ademhaling. Haal drie keer diep adem, hou een tel vast en laat alle negativiteit je lichaam verlaten terwijl je lang uitblaast.

Time-out

Spreek samen af dat als één van beide partijen niet kalm kan blijven dat jullie een time-out nemen. Dit wil zeggen dat één van beiden zich fysiek uit de situatie verwijdert, even voor een paar minuten de kamer verlaat, met als doel op een rustige manier terug te kunnen keren en het gesprek verder te zetten. De andere partij is aandachtig voor de signalen van overload en respecteert de nood aan time-out ten allen tijde.

Wees gespreksvaardig

Luister aandachtig naar de boodschap die de ander probeert over te brengen en kijk hem/haar aan. Jij kent hem/ haar best en weet dan ook of iets gemeen bedoeld was of gewoon lomp geformuleerd is. Geef erkenning aan hun gevoel (je merkt dat ze boos worden). Vraag of ze even willen uitleggen wat er aan de hand is. Valideer hun gevoel. Dit wil zeggen dat je laat merken dat je begrijpt waarom de ander kwaad is.

Zoek naar een oplossing of compromis

Na het luisteren naar elkaars standpunt bespreek je hoe je samen verder gaat hiermee. Zet verschillende oplossingen naast elkaar en zoek een compromis waarbij beide partijen zich goed voelen. Ga na of er bepaalde afspraken nodig zijn.

Tot slot

Geweld is een ernstig alarmsignaal dat er iets mis is: in de energiebalans, communicatievaardigheden, impulscontrole of jouw relatie script.

De geweldpleger zal dus eerst zicht moeten krijgen op wat aan de grondslag ligt en daaraan werken vooraleer die de ex opnieuw kan benaderen.

Wij gaven tips om met agressie aan de slag te gaan, als individu en als koppel.

Onthou dat agressie beheersing ook een vaardigheid is, die je kan bijschaven door veel te oefenen en jezelf te herprogrammeren.